Ga naar het hoofdmenu Ga naar de inhoud

Stijlen van leidinggeven

Welke benadering past bij jou?

Thema: Management & leidinggeven
Rubriek
Artikel
Datum
16 november 2022
4 minuten leestijd

De manier waarop we leidinggeven staat niet vast in steen – ons leiderschap is continu in beweging. Kunnen we eigenlijk nog steeds spreken van traditionele stijlen van leidinggeven? En hoe kun je jouw eigen leiderschap verder ontwikkelen? We vroegen het aan Kimberley Breevaart – wetenschapper organisatiepsychologie, en een van de docenten van onze Master Human Development.

Breevaart ziet als wetenschapper dat er een verschuiving is in de manier waarop leiderschap wordt benaderd. Leiderschap vraagt steeds vaker om een indivuele benadering van de werknemer. Dat je als leidinggevende steeds meer een coachende rol kunt aannemen, is dus belangrijk om je mensen te ondersteunen. Gaat je dit als leider van nature niet makkelijk af? Dat is niet per se erg. Breevaart is ervan overtuigd dat je je veel van de benodigde skills eigen kunt maken.

Er zijn ontelbaar veel manieren van leidinggeven

Waarschijnlijk ken je ze wel, de 4 stijlen van leiderschap die traditioneel worden erkend:

  1. Sturend leiderschap. Bij deze stijl stuur je je werknemers in de juiste richting met duidelijke instructies en controles achteraf. Je geeft ze veel sturing en weinig ondersteuning.
  2. Begeleidende leiderschapsstijl. Hierbij geef je sturing, maar ook veel ondersteuning. Zo kunnen werknemers hun werk uiteindelijk alleen doen.
  3. Steunende leiderschapsstijl. Bij deze stijl geef je weinig sturing, maar veel ondersteuning. Je laat werknemers voelen dat ze hun taken aankunnen.
  4. Delegerende leiderschapsstijl. Bij deze stijl geef je werknemers weinig sturing en ondersteuning. Je geeft ze veel verantwoordelijkheid. Het draait hier om loslaten en vertrouwen geven.

Maar hoewel deze vier stijlen van leidinggeven algemeen erkend zijn, is deze lijst niet alomvattend. Het is volgens Breevaart niet zo dat je als leidinggevende altijd het een of het ander bent. Zij licht haar visie toe:

Er zijn ontelbaar veel stijlen in het leiderschap. Ik probeer meestal te kijken naar wat voor gedrag iemand laat zien, in plaats van wat voor stijl iemand heeft. Gedrag is veranderbaar en afhankelijk van wat een situatie vereist.”

Constructief en destructief leiderschapsgedrag

Toch is er wel één overduidelijke verdeling te benoemen als je naar het gedrag kijkt, vertelt Kimberley. “Je kunt een duidelijk onderscheid maken in constructief en destructief leiderschapsgedrag. Als je constructief of helpend gedrag vertoont, dan heb je oog voor zowel de medewerkers als voor het bereiken van de organisatiedoelen, zegt Breevaart. “Hoe je dat doet, kan op veel manieren.” Met destructief leiderschap daarentegen “verlies je een of beide uit het oog.”

Vijf mensen zitten rond een tafel en overleggen met elkaar, op de tafel liggen notitieboekjes.

Andere stijl van leidinggeven: Met meer oog voor individu  

Gelukkig is destructief leiderschapsgedrag ook niet het soort leiderschap wat we graag zien. Welke manieren van leidinggeven zien we dan liever? De focus begint te veranderen, vertelt Breevaart. “Je ziet steeds meer een verschuiving van inspirationeel of transformationeel leiderschap, naar een focus op een meer individuele benadering”, benadrukt ze.

Dat betekent dat er steeds meer oog is voor de mens achter de werknemer zelf en het versterken van talenten en kwaliteiten. “We kijken bij deze individuele benadering naar de specifieke kwaliteiten van elke werknemer, en wat je als leidinggevende kunt doen om deze te benutten.”

Er is geen wetenschappelijk antwoord op waarom deze verschuiving plaatsvindt, maar we zien dat er steeds meer aandacht is voor het welzijn van medewerkers. Maatschappelijke veranderingen zoals hoge burn out-cijfers en COVID-19 dragen hier zeker aan bij.

Breevaart: “Maar hoe we het welzijn van werknemers kunnen vergroten, verschilt per persoon. De een leefde tijdens de coronapandemie bijvoorbeeld op van thuiswerken, terwijl de ander er bijna aan onderdoor ging.” Aandacht voor deze individuele behoeften vraagt als leider om een nieuwe set skills.

Blijf je leiderschapsstijl ontwikkelen

Oog voor het welzijn van de mensen en een focus op een individuele benadering. Dat klinkt bijna als een coach? Breevaart: “Klopt. Coachen is een vak apart, maar het is aan te raden hier wel aan te werken. Het is echt belangrijk om die coachrol te kunnen dragen om je mensen te ondersteunen.”

Luisteren, motiveren, activeren.. Niet iedereen heeft deze skills van nature, maar je kunt ze wel aanleren. Door er actief mee bezig te zijn en trainingen te volgen, kun je namelijk een groot verschil maken.

Breevaart: “Er zijn zelfs technieken waarvan we weten dat anderen jou inspirerender vinden als je die inzet.” Ze is ervan overtuigd dat leiderschap je niet per se van nature goed hoeft af te gaan. Je kunt het zeker ontwikkelen. “Een deel is aangeboren, meent Breevaart, “maar dat betekent niet dat je nooit kan leren om een goede leider te zijn.”

Durf als leidinggevende ook om feedback te vragen

Breevaart sluit af met een belangrijke tip voor leiders die zich bekommeren om het welzijn van hun medewerkers: blijf feedback vragen. Want juist als je meer ervaring hebt, kijk je soms minder vaak in de spiegel. Hoe doe je dat?

Vraag het aan mensen waarvan je weet dat ze je de waarheid durven te zeggen, en let ook op de manier waarop je het vraagt.” Het helpt om je team de ruimte te geven om hun feedback eventueel anoniem met je te delen. Ook de timing van jouw vraagstelling is volgens Breevaart belangrijk. ‘Vraag er bijvoorbeeld niet om tijdens hun eigen beoordelingsgesprek.”

Welke stijlen van leidinggeven passen het best bij jou en de organisatie?

Hoe kun je een constructieve leiderschapsstijl verder ontwikkelen? Met de opleiding Leidinggeven aan Professionals van Schouten en Nelissen duik je er helemaal in. Aan het einde van deze opleiding begrijp je jezelf, snap je jouw teamleden beter en geef je jouw leiderschapsstijl vorm.

BEKIJK DE OPLEIDING

Vragen? Bel onze opleidingsadviseur Wieneke Wegeling op 0418-688 510, of stuur een WhatsApp naar 06-14461748. Ze helpt je graag.

Profielfoto van Kimberly Breevaart.

Gerelateerde artikelen