Pesten, hoe groot is het probleem?

Wanneer is er sprake van pestgedrag binnen mijn organisatie?

Weinig medewerkers zullen bij de HR manager aankloppen met de mededeling: ‘ik word gepest’ en bijna niemand zal toegeven dat hij zelf pest. Gewoon omdat het kinderachtig is. Je moet dus goed op signalen letten. Presteert iemand steeds slechter? Dan kán er pesterij in het spel zijn. Zijn er conflicten binnen een bepaald team? Of is de werkdruk erg hoog? Allemaal oorzaken die pestgedrag in de hand kunnen werken.

Hoe ver gaat pesten op de werkvloer?

‘Pesten begint vaak heel klein. Een voorbeeldje: medewerker X irriteert zich aan een collega die op zijn pen kauwt. Dat duurt voort en de irritatie loopt op. X vindt zijn collega een slordig persoon. X zegt: ‘Met jou valt niet te werken’. En daarna zoekt hij steeds meer bewijsvoering om aan te tonen dat de collega zwak is. Het pestgedrag uit zich door schelden, dreigen, negeren, roddelen en zelfs fysiek geweld.’

Waarom wordt er gepest?

Een combinatie van drie factoren veroorzaakt pesten. De eerste is de factor stress. Uit onderzoek van Baillien blijkt dat stress op het werk – meer dan stress thuis – de grootste boosdoener is. Door langdurig onder stress gebukt te gaan, word je steeds kwetsbaarder en een makkelijk doelwit voor pesters. Een tweede factor is escalatie van een conflict. Een conflict of meningsverschil op de werkvloer hóeft geen probleem te zijn. Pas als een conflict uit de hand loopt, gaat het mis. Dan ontstaat een patroon van dader versus slachtoffer. Zo’n patroon is vrijwel niet meer te doorbreken, dus is het belangrijk om escalatie te voorkomen. Naar de derde factor wordt nog onderzoek verricht. Deze gaat over de invloed van de organisatiecultuur. Denk aan vragen als: ‘hoe gaan mensen met elkaar om op de werkvloer? Is een organisatie resultaatgericht of meer sociaal ingesteld? Hoe is de stijl van leidinggeven? Moeten nieuwkomers zich conformeren of wordt eigen inbreng gewaardeerd?

Wie zijn het meest vatbaar voor pesterijen?

Uit onderzoek van Baillien blijkt dat er onder jongere én oudere medewerkers de meeste slachtoffers vallen. Bij jongere medewerkers heeft dat vooral met het socialisatieproces te maken: ze moeten zich in de organisatie bewijzen en tegelijkertijd hun eigen persoonlijkheid behouden. Het ‘lid worden’ van een team is vaak echt een strijd. Bij de ouderen ligt de oorzaak van pesten meer bij de factor stress. Zij lijden vaak onder de druk van veranderingsprocessen, steeds verder gaande automatisering en de hoge werkdruk. Ze kennen het bedrijf van haver tot gort maar het lukt ze niet meer om zich aan te passen. Dit maakt hun kwetsbaar en zo worden ze een makkelijk slachtoffer.

Wat zijn de gevolgen van pesten?

De gevolgen van pesten zijn enorm. Medewerkers die gepest worden gaan eerst twijfelen aan zichzelf. Ze gaan steeds slechter presteren en uiteindelijk vallen ze uit. Ze worden er letterlijk en figuurlijk ziek van. En kunnen zelfs arbeidsongeschikt raken. Dat gaat niet alleen gepaard met hoge verzuimkosten, maar heeft ook zijn weerslag op teams binnen organisaties. Die presteren slechter als er gepest wordt. Door een lagere productiviteit van het bedrijfsleven, hogere ziektekosten en een toenemende WIA-instroom, kost pesten op het werk de Nederlandse samenleving zelfs al 1,5 miljard euro per jaar!

Hoe voorkom ik pesten in onze organisatie? Tips!

Voorkomen is beter dan genezen. Het is daarom belangrijk dat je een effectief beleid formuleert op het onderwerp pesten.

BEKIJK DE OPLEIDING

Concrete trainingen

Schouten & Nelissen biedt medewerkers assertiviteitstrainingen om beter voor zich zelf op te komen.