Nieuw leiderschap is tegenspraak opzoeken
- Rubriek
- Blog
- Datum
- 7 september 2018
- 3 minuten leestijd
Tegenspraak en conflict worden vaak gemeden en afgekapt. ‘Doodzonde, want daar leer je van’, zegt Janneke Schenning, voormalig directeur Schouten University of Applied Sciences. ‘Je moet juist blij zijn met een afwijkende mening of een fiks meningsverschil. Die zorgen voor nieuwe inzichten, oplossingen en creativiteit binnen de organisatie.’
We zijn in organisaties dringend op zoek naar die eigenzinnige, zelfsturende, ondernemende en onderzoekende medewerker. Die het heft in eigen handen neemt, zich autonoom gedraagt en daarmee het beste aan de organisatie geeft van wat hij heeft: namelijk zichzelf. ‘Die niet een deel van zichzelf achterlaat voor de deur van het kantoorpand’, zegt Schenning.
Jezelf zijn
Want diversiteit, eigen regie, eigenheid en dus ook tegenspraak brengen een organisatie verder, blijkt uit tal van publicaties uit de stroming van de positieve psychologie. Het levert wendbaarheid, creativiteit en innovatievermogen op.
Dat ‘jezelf zijn’ in een organisatie blijkt echter nog niet zo eenvoudig en het stimuleren ervan al helemaal niet. Zo worden tegenspraak en conflict vaak gemeden, tegen beter weten in. We doen vaak van alles
om ‘eenheidsworst’ van onze medewerkers te maken. We leren hen zich te conformeren, maar veel te weinig te non-conformeren. Is het kwaad dan al geschied? Is er niets meer aan te doen?
Weg met de eenheidsworst
Uiteraard wel. Er zijn tal van mogelijkheden om authenticiteit onder medewerkers te stimuleren. Zo kunnen leidinggevenden sturen op het inzetten van kwaliteiten, afwijkende meningen toejuichen en aanmoedigen de status quo ter discussie te stellen.
Als een medewerker met een vernieuwend idee komt, dat afwijkt van de voorgeschreven taken, kan je dat als een bedreiging voor de beheersbaarheid ervaren. ‘De makkelijkste weg is om de medewerker terug naar zijn omkaderde functiehok te sturen. Motiverend is dat niet.’
Autonomie
We willen medewerkers die autonoom zijn, die zelf de regie pakken en buiten de lijntjes durven te kleuren. ‘Dan gebeuren er soms dingen die
je niet zo leuk vindt. Of duwen mensen tegen de gevestigde orde aan. Dat kan confronterend zijn, maar het helpt als je kunt zien dat het de
organisatie verder kan brengen.’
Authentiek en afwijkend
Je kunt als leidinggevende omarmen dat een talent van een ander een mooie aanvulling kan zijn op je eigen kwaliteiten. Fouten niet als blokkades, maar als leermomenten zien. En je soms kwetsbaar opstellen.
‘Je moet toejuichen dat mensen het allerbeste worden en met een beetje geluk beter dan jij. Dat is waarvoor je er zit als leidinggevende denk ik. Niet om je positie te behouden.’
De nieuwe leider staat niet eenzaam aan de top
De transitie start bij de leidinggevende zelf. Als leider moet je je bewust zijn van je rol en je gedragspatronen. Past je gedrag bij de huidige en toekomstige context? Sta je voldoende open voor afwijkende ideeën of meningen? Durf je feedback te ontvangen zodat je blinde vlekken minder blind worden?
Het werpt vruchten af om aan transparantie en vertrouwen in alledaagse interactie met collega’s te werken. Net als het geven van voorbeeldgedrag en het stimuleren van authenticiteit. ‘En ja, leer ook te incasseren. Want tegengas is niet altijd leuk, maar wel zinvol.’
Lef tonen
Om tegenspraak op te zoeken is lef nodig. Lef om te leren over jezelf en lef om te willen leren van anderen. Schenning: ‘Als je wil dat mensen het allerbeste geven wat ze in zich hebben, moet je ook bereid zijn dat ze over je heen knallen of je tegenspreken. Want daar wordt de organisatie uiteindelijk beter van.’
Masterclass reeks Leiderschap in een nieuwe wereld
Wil jij weten wat de rol van leiderschap is binnen organisatie verandering? Volg onze masterclass reeks en weet te sturen op ondernemerschap, innovatiekracht en paradoxen.
