Stappenplan voor strategisch leiderschap

Strategisch leiderschap: stuur je team richting jouw doel

Strategisch leiderschap gaat verder dan mensen aansturen. Als strategisch denkende leidinggevende ben je niet alleen bezig met doen, maar ook met denken en delen. Je zet jouw strategische visie om in een plan voor de toekomst en zorgt ervoor dat je het team meekrijgt richting de langetermijndoelen. Hoe doe je dit precies? In dit artikel vind je vier stappen voor strategisch leiderschap, met handige tips voor in de praktijk.

Stappenplan voor strategisch leiderschap

We zeiden het al: strategisch leiderschap kan niet zonder strategisch denken. In tegenstelling tot operationeel of praktisch leidinggeven, waarbij je de dagelijkse operatie binnen de organisatie of afdeling beheert, gaat het bij strategisch leidinggeven meer over de lange termijn. Je kunt grofweg vier stappen onderscheiden binnen strategisch leiderschap.

1. Zet een stip op de horizon

Het begint allemaal met jouw strategische visie. Waar/wat/wie wil je zijn over een jaar, twee jaar of tien jaar? Deze eerste stap helpt je koers te bepalen en strategische keuzes voor jouw organisatie te maken. Je onderzoekt, analyseert en denkt na over de organisatiedoelen en waarheen je je medewerkers wilt navigeren. Ga je af op internationale groei en wil je over drie jaar voet aan de grond hebben in Azië? Of heb je duurzame productinnovatie voor ogen? Met het resultaat van deze fase ga je straks een strategie bepalen.

2. Zet je visie om in een strategie

Hoe ga je komen waar je wilt komen, het liefst zo snel en efficiënt mogelijk? Dat is de vraag die in stap twee centraal staat. Hier vertaal je de plannen en doelen in een plan van aanpak. Je kijkt wat je nodig hebt aan bijvoorbeeld mensen en middelen en hoe je deze gaat inzetten. Ook is het jouw taak als strategisch leider om de kaders te bepalen, denk hierbij aan juridische voorwaarden, persoonlijke grenzen van jezelf en je medewerkers en financiële budgetten.

Tip: schrijf je strategie met potlood
Naast planmatige strategie, dus de strategie die je mooi hebt uitgeschreven in je strategisch plan en waarmee je stap voor stap uitkomt op de gewenste positie, heb je ook te maken met niet-planmatige strategie. De wereld is nu eenmaal niet maakbaar en de praktijk is altijd anders dan vooraf gepland. Je moet kunnen omgaan met en aansluiten bij onvoorziene omstandigheden. Zeker in tijden van snelle ontwikkelingen, veranderende wetgeving, pandemieën en economische crises verschuift de realiteit in sneltreinvaart. Handig als je je doelen en strategie dan niet in beton gegoten hebt, maar mee kunt veren en een nieuwe route van A naar B kunt uitzetten. Of B opnieuw kunt definiëren.

3. Deel je visie en strategie met de medewerkers

Herinner je de persconferenties nog, die Mark Rutte gaf in coronatijd? Die waren bedoeld om mensen te laten meewerken. Om informatie en plannen te delen in alle fases. Ook in het bedrijfsleven is het aan te raden je medewerkers goed en tijdig te informeren over je strategische visie en toekomstplannen. Je hebt hen immers hard nodig om de gewenste toekomst dichterbij te halen. Zij zijn het die straks de strategie moeten gaan uitvoeren, onder leiding van jou.

Tip: geef medewerkers inbreng
Hebben ze misschien nog goede ideeën waar jij niet aan gedacht hebt? Of manieren waarop iets beter, handiger, sneller of goedkoper kan? Als je je medewerkers input laat geven en laat meedenken, wordt het een strategie waar niet alleen jij maar ook zij achterstaan.

4. Breng de strategie tot leven

En dan nu de belangrijkste stap: de uitvoering van de strategie. Oftewel, ervoor zorgen dat je strategie gaat werken en tot de gewenste resultaten leidt. Je vertaalt de strategie eerst in actiepunten, het liefst per afdeling of persoon. Wie gaat wat doen en wanneer? Om deze stap te monitoren, kun je gebruikmaken van passende samenwerkingsplatformen en planning- en projectmanagementtools.

In deze fase van strategisch leiderschap houd je ook de organisatiewaarden in het achterhoofd. Welke afslag jullie ook nemen en wat er ook besloten of gedaan wordt, jij checkt steeds of de organisatie duurzaam, inclusief, flexibel en transparant blijft en of de medewerkers gelukkig en tevreden blijven.

Verder heb je bij strategisch leiderschap de essentiële taak iedereen te laten meewerken. Dit doe je niet door jaarlijks een heidag te organiseren of tijdens de kerstspeech je plannen voor komend jaar te presenteren en daarna af te wachten. Zoals in stap drie al genoemd: hoe meer je medewerkers betrekt in alle fases, hoe groter de kans op succes.

Tip: durf besluiten te nemen
Strategisch leiderschap betekent ook kunnen omgaan met onzekerheden. Heb je niet alle informatie die je nodig hebt, maar moet je toch door? Zet dan een stap met de informatie die je wél hebt. Dat kan spannend zijn, maar een goede strategische leider kan die spanning aan. Benoem ook gewoon dat je niet alles al weet en schaam je daar niet voor. Door toch te handelen, kom je juist stevig over.

Meer weten over strategisch leiderschap?

Het mag duidelijk zijn: strategisch leiderschap is geen geprinte routekaart met stappen naar die verlossende stip op de horizon. Hoe meer de wereld in beweging is, hoe meer strategisch leiderschap vraagt om flexibiliteit, samenwerking en verbinding.

Wil jij een betere strategisch leider worden en leren hoe je medewerkers meekrijgt? In de SUAS training Strategisch beïnvloeden versterk je je beïnvloedingsskills. Hoe je een gedegen strategische visie formuleert, leer je in de SUAS training Strategisch denken. Op naar een succesvolle toekomst!