Hoe goed kan jij eigenlijk luisteren?

Om te bepalen wat een goede leider maakt, is het een nuttige gedachteoefening om eerst eens bij het tegenovergestelde stil te staan. Gevraagd naar wat iemand tot een slechte leider maakt, zijn de twee docenten redelijk eensgezind. ‘Iemand die niet goed luistert en geen visie heeft’, zegt Van Kollenburg. ‘Niet goed luisteren en vooral je eigen gewin nastreven’, stelt Van Laarhoven in een afzonderlijk gesprek. De twee zijn elk vanuit hun eigen expertise als docent betrokken bij SUAS. Van Kollenburg richt zich op verbeter- en verandermanagement en helpt de master bedrijfskunde vorm te geven, terwijl Van Laarhoven bezig is met het opzetten van een module rond ethisch leiderschap. Dat er tegenwoordig andere eisen aan leiders worden gesteld dan zo’n twintig jaar geleden, kunnen ze beamen.

In gesprek gaan met je medewerkers

Maar ook de wereld binnen organisaties verandert, bijvoorbeeld door de mogelijkheden van digitalisering en automatisering en de andere manier waarop medewerkers naar werk en zingeving zijn gaan kijken. Het doet Van Kollenburg af en toe terugdenken aan zijn eigen tijd als directeur. Hij gaf 8 jaar lang leiding aan de verpakkingsafdelingen bij de in Oss gevestigde farmaceut Organon. ‘Toen we daar de 50ste verjaardag van een van onze monteurs vierden, zei hij: nu nog even de laatste jaren uitzitten. Dat staat in schril contrast met wat ik nu om me heen zie. Bij studenten die niet alleen geld willen verdienen, maar echt willen dat hun werk meerwaarde heeft. Maar ook bij iemand van 60 die nog een aantal jaar moet doorwerken en nog steeds bij wil leren en wat wil bijdragen.’

Zaak dus om daar als moderne leidinggevende goed oog voor te hebben. En vooral: een luisterend oor. Dat geldt ook op het gebied van duurzaamheid, ziet Van Laarhoven. ‘Om te bepalen wat je als bedrijf aan duurzaamheid kan doen, werkt het beter om daar met je medewerkers over in gesprek te gaan, dan alles van bovenaf te beslissen. Zo creëer je meteen draagvlak bij de mensen die het beleid uiteindelijk moeten uitvoeren.’ Het sluit aan bij haar advies om medewerkers in een zo vroeg mogelijk stadium te betrekken bij het vormgeven van de bedrijfsstrategie of toekomstplannen. ‘Zoiets geeft voldoening. Mensen voelen zich meer gewaardeerd en kunnen op andere gebieden een bijdrage leveren dan alleen maar aan de winst van de onderneming.’

Oefenen in praktijksituaties

Die toegenomen betrokkenheid van werknemers heeft impact op de leiderschapsstijl die managers of directieleden hanteren. Van transformationeel tot transactioneel leiderschap: over de verschillende manieren van leidinggeven zijn boeken vol geschreven. Die theorieën zijn belangrijk, zegt Van Kollenburg, maar uiteindelijk draait goed leidinggeven voor hem vooral om vaardigheden. ‘Hoe nuttig het ook is om inzicht te hebben in je voorkeursstijl en te weten of je in managementtaal met groene, gele of blauwe medewerkers te maken hebt. Uiteindelijk draait het om goed leren luisteren, goed leren kijken, en op basis daarvan je besluiten nemen.’

“Keuzes worden vaak vrij willekeurig gemaakt, en niet vanuit een overkoepelende visie."

Dergelijke vaardigheden kan je trainen, weet ook Van Laarhoven. En dat wordt volgens haar steeds belangrijker. ‘Vaak ga je zaken pas echt zien als je het in een praktijksituatie oefent’, zo adviseert ze. ‘Of het nu gaat om een thema als diversiteit en inclusie of om het nadrukkelijker betrekken van werknemers bij het reilen en zeilen van de onderneming.’ Van Kollenburg is het daarmee eens. Hij laat zijn studenten vaak een oefening doen waarbij ze een managementteam vormen en van daaruit verschillende casussen moeten behandelen. ‘Dat kan over van alles gaan: van kwaliteitsproblemen tot ontevreden personeel of een thema als duurzaamheid. Wat elke keer weer opvalt, is dat veel keuzes vrij willekeurig worden gemaakt. En niet vanuit een bepaalde overkoepelende visie. Dan weet je dus wat je te doen staat.’

Het neerzetten van zo’n visie waarmee je als moderne leider de hele organisatie meekrijgt? Dat begint dus met goed luisteren.

Van welke verandering word jij de geprezen leider?

In een wereld waarin verandering de enige constante is, moet je als professional over wendbaarheid, innovatief vermogen en adviesvaardigheden beschikken. Wil jij je kennis én vaardigheden op masterniveau verzilveren en met o.a. Ton van Kollenburg op strategisch niveau het beste uit jezelf halen?

BEKIJK DE OPLEIDING