Van oog voor diversiteit tot de kracht van oefening

1. Heb oog voor diversiteit

Je moet als leider een bepaalde nieuwsgierigheid naar mensen hebben, vindt Ton van Kollenburg. Mensen zijn verschillend, en kunnen dus ook op verschillende wijzen een bijdrage aan de doelen van de organisatie leveren. “Maar dat lukt alleen als je ze ook elk op hun eigen manier weet te benaderen. Kijk dus naar de kwaliteiten van mensen, ongeacht zaken als gender, leeftijd of ras. Als het lukt om vanuit verschillende kwaliteiten en achtergronden mensen samen te brengen, kan die verscheidenheid echt voor een meerwaarde zorgen.”

2. Betrek werknemers eerder bij strategische beslissingen

Om tot een visie te komen die door de hele organisatie gedragen wordt, adviseert Mirjam Laarhoven om medewerkers in een eerder stadium bij het formuleren van de bedrijfsstrategie te betrekken. “Om te bepalen wat je als bedrijf aan een thema als duurzaamheid kan doen, werkt het beter om daar met je medewerkers over in gesprek te gaan dan alles van bovenaf te beslissen. Zo creëer je meteen draagvlak bij de mensen die het beleid uiteindelijk moeten uitvoeren.” Het sluit aan bij haar advies om medewerkers in een zo vroeg mogelijk stadium bij het vormgeven van de bedrijfsstrategie of toekomstplannen te betrekken. “Zoiets geeft voldoening. Mensen voelen zich meer gewaardeerd en kunnen op andere gebieden een bijdrage leveren dan alleen maar aan de winst van de onderneming.”

3. Erken waar je minder goed in bent en schakel expertise in

Goed leidinggeven is voor Van Kollenburg ook erkennen over welke vaardigheden je zelf niet beschikt en de juiste expertise om je heen verzamelen. “Neem een thema als digitalisering, waar in vrijwel geen enkele sector aan te ontkomen valt. Als er dan niemand in het managementteam zit die op dat gebied over de juiste kennis en ervaring beschikt, loop je binnen de kortste keren achter de feiten aan. Hetzelfde geldt voor andere grote thema’s als de energietransitie, de vergrijzing en arbeidsmigratie. Zaak dus om goed op een rij te zetten: welke uitdagingen komen er op onze organisatie af, wat is onze visie hierop, en hoe zorgen we ervoor dat we de juiste expertise in huis hebben om die visie in de praktijk te brengen. Om op zo’n gestructureerde wijze aan je langetermijnvisie te werken, lukt lang niet bij alle bedrijven. En dat is uiteindelijk een kwestie van leiderschap.”

4. Doe een stapje terug en laat teams zichzelf sturen

Dat moderne leiders zelf meer naar de achtergrond verdwijnen, ziet Van Laarhoven steeds vaker gebeuren. In een groeiend aantal organisaties worden professionals gestimuleerd om zelf de leiding te nemen, bijvoorbeeld via zelfsturende teams. Een gevolg van die ontwikkeling is dat het voor leidinggevenden belangrijker is om niet alleen doelgericht, maar met name mensgericht te zijn. En oog te hebben voor wat je werknemers écht drijft. “Waar liggen hun intrinsieke drijfveren? Van welke taken krijgen ze energie en van welke juist niet? Wie daar een goede balans in weet te vinden in plaats van alle taken maar generiek op een hoop te gooien, zorgt ervoor dat werknemers met meer voldoening naar kantoor gaan. En vanuit dat werkgeluk waarschijnlijk een grotere bijdrage kunnen leveren aan de resultaten van de onderneming.”

5. Oefenen, oefenen, oefenen

“Een cursus over leiderschap kan je heel goed een aantal praktische handvatten aanreiken, maar vervolgens is het zaak om daar ook echt mee aan de slag te gaan”, vindt Van Kollenburg. “Dat is een kwestie van voortdurend blijven ontwikkelen, van de lange adem. En naast de cursussen die je op dit gebied kan volgen, is het voor veel leidinggevenden ook heel raadzaam om een coach in te schakelen. Iemand die iets verder van je organisatie af staat en je daardoor heel goed een spiegel kan voorhouden. Met wie je plannen kan maken en doelen kan stellen. En van wie je eerlijke feedback kan verwachten.” Zelf laat hij zijn studenten vaak een oefening doen waarbij ze een managementteam vormen en van daaruit verschillende casussen moeten behandelen. “Dat kan over van alles gaan: van kwaliteitsproblemen tot ontevreden personeel of een thema als duurzaamheid. Wat elke keer weer opvalt, is dat veel keuzes vrij willekeurig worden gemaakt. En niet vanuit een bepaalde overkoepelende visie. Dan weet je dus wat je te doen staat.”

Ook een visionair en empathisch leider worden?

In de training Professioneel leiderschap leer je reflecteren op jezelf. Je zult ervaren dat effectief leiden gaat om resultaten boeken én harten veroveren.

BEKIJK DE TRAINING